vrijdag 5 november 2010

Feuilleton België

Jan Peeters

De Belgische aartsbisschop Léonard mag zich gelukkig prijzen dat zijn woordvoerder, Jürgen Mettepenningen, is opgestapt. Die is er namelijk in geslaagd zijn eigen vermeende professionaliteit in één formidabele klap aan diggelen te slaan. De ex-woordvoerder heeft het bestaan om een persconferentie te organiseren waarin hij uitlegde waarom hij als ondergeschikte niet met zijn baas kon samenwerken! Zoiets verzin je toch niet?

Maar Mettepenningen heeft er ook niet zomaar de brui aan gegeven. Nee, de aartsbisschop heeft het vertrouwen geschonden door zijn adviezen niet op te volgen. Hij, Léonard, “gedroeg zich soms als een spookrijder” die de aanwijzingen van diens onfeilbaar geachte GPS niet opvolgde. Die GPS was uiteraard Mettepenningen. En Léonard was volgens hem de chauffeur die “blind” was “voor de ongelukken die hij aanricht.”

Daar kan de aartsbisschop het mee doen. Want we moeten begrijpen dat Mettepenningen zijn ontnuchterende ontboezemingen heeft gedaan uit liefde voor de in crisis verkerende Kerk.

Dat rechtvaardigt vast en zeker de dolkstoot die hij zijn voormalige baas probeert toe te brengen door diens toch al aangevochten positie nog verder aan te tasten. Immers: als zelfs Léonards naaste adviseur hoofdschuddend de handdoek in de ring gooit moet het toch wel héél erg zijn.

En dat is het volgens Mettepenningen ook: hij verwijt Léonard falend leiderschap, foute inschattingen, onhandige uitspraken en zelfs een “surrealistische houding”. Eigenlijk, zegt Mettepenningen met zoveel woorden, kan het met de Belgische Kerk niet meer goed komen zolang Léonard aan het roer staat.

Nu is Mettepenningen uiteraard de professional, maar versterkt hij zo niet juist de algehele vertrouwenscrisis die hij zo zorgelijk zegt te vinden? Is dat niet, professioneel gezien, de organisatie schaden waarvan hij in dienst was? Als ik advocaat Keuleneer was zou ik het wel weten.

Maar misschien heeft Mettepenningen wel gelijk met zijn innovatieve vondst dat een baas zich moet richten naar zijn woordvoerder en als dat niet lukt beter kan aftreden. 

Maar laten we die oude vos van een Léonard zelf niet uit het oog verliezen. Is diens optreden nou zo slim?

Wel, het is duidelijk dat zijn opmerkingen over ‘immanente gerechtigheid’ door een soms 'willens en wetens' onwetende buitenwereld onjuist zijn begrepen. Die buitenwereld is daar, blijkens de verklaring van Mettepenningen, kennelijk door diens voorwoord in het geciteerde boek op geattendeerd. Vreemd, want die passage was voor iemand met een beetje hersens toch duidelijk genoeg. Door die in de Nederlandse vertaling te schrappen had Léonard zich ongetwijfeld óók verdacht gemaakt. 

Overdreven is ook de verontwaardiging over de opmerkingen over de hoogbejaarde van misbruik verdachte geestelijken. Is dat niet een vraag om een beetje nuchter verstand? We slepen stokoude oorlogsmisdadigers voor de rechter omdat hun daden niet verjaren. Hoe zinvol en rechtvaardig is het een heksenjacht te ontketenen op hoogbejaarde priesters wier misdaden uiteindelijk ook nog bewezen moeten worden om vervolgens vast te stellen dat ze zijn verjaard?

Dat is ronduit krankzinnig tegen de achtergrond van de duizenden gevallen van seksueel misbruik buiten de Kerk die hier en nu in Belgie plaatsvinden. Professor Adriaenssens wees daar ook al op bij de presentatie van zijn onderzoek. In Nederland werden alleen al in 2009 meer dan 4.800 gevallen officieel geregistreerd.

En uit het Ierse Murphy Report blijkt dat de meeste slachtoffers helemaal niet op vervolging zitten te wachten. Of doet hun mening er ineens niet toe?

Bovendien kraaide er in 2008 geen haan naar toen kardinaal Danneels er in zijn boek ‘Richt ons weer op’ een heel hoofdstuk aan wijdde om vooral clementie te tonen met daders van misbruik en ze niet te vervolgen.

Danneels kon dat schrijven omdat hij toen nog boven iedere kritiek verheven werd geacht. In 2005 werd hij nog als nieuwe paus gezien, die communicabel en aimabel, het Belgisch katholicisme belichaamde dat uitstraalt dat de soep niet vooral niet zo heet gegeten moet worden.

Dat zelfgenoegzame beeld, dat er ook nog iets degelijks was in het hopeloos verdeelde land met zijn Dutroux-geschiedenis, is in een paar maanden totaal vergruizeld. Het land lijkt ontredderd te midden van de groeiende Vlaams-Waalse tegenstellingen, politiek onvermogen een kabinet te formeren en waar nota bene Justitie door doldriest optreden het onderzoek naar seksueel misbruik heeft gefrustreerd.

Het laatste waar men op zit te wachten is iemand waarvan men zeker weet dat die de mythe niet gaat herstellen. Iemand als Léonard, die juist komt vertellen dat die soep heet toch heus beter is dan diens voorganger lange tijd met succes had uitgestraald.

Dat maakt hem, ook nog eens een Waal, de perfecte zondebok van alle opgekropte frustraties, onvrede en onzekerheid.

Dat het hele katholieke middenveld hem afvalt bevestigt dat alleen maar: dat waren al decennia kleine koninkrijkjes die prima gedijden in de pamperpolitiek onder leiding van kardinaal Danneels. Iemand als Léonard, die zijn bisdom Namen flink saneerde, is dan een bedreiging voor de heersende machthebbertjes. 

Zelfs collega-bisschoppen lijken zich te schikken in het zondebokmechanisme door met hoogst aanvechtbare uitlatingen mee te deinen op de publieke opinie. Zoals De Kesel, Van Looy en Bonny met hun volkomen misplaatste of zelfs onzinnige uitspraken over het celibaat. Van Looy maakte het helemaal bont met de mededeling dat duurzame homorelaties zouden ‘moeten kunnen’.

De openlijke kritiek van mgr. Bonny dat de aartsbisschop zichzelf isoleert getuigt nou ook bepaald niet van broederlijke collegialiteit of intelligentie: alsof dát het vertrouwen in de Kerk zou helpen herstellen. 

Gegeven deze omstandigheden zou men kunnen stellen dat het beter was dat Léonard zou zwijgen. Maar waarom eigenlijk in een land dat zowel redeloos als radeloos lijkt? Want er zijn ook nog mensen die wel iets hebben aan een man die staat voor zijn overtuiging en daarmee een rotsvast baken vormt in een kolkende zee. En menigeen kan dat nou juist niet hebben.


Bron: Katholiek Nieuwsblad 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten